Spectaculaire rentestijging in 2022

Vooral kapitaalmarktrente en hypotheekrente fors omhoog

De rentes zijn sinds een aantal maanden aan een forse opmars bezig. Vorig jaar moest de belegger nog betálen om geld bij de overheid te stallen: de Nederlandse staat kréég meer dan 0,5% rente voor een 10-jarige staatslening.

Inmiddels moet er weer betaald worden door de overheid: de Nederlandse kapitaalmarktrente staat nu ongeveer 1,8% hoger. Dit merken huizenkopers en huizenbezitters ook: sinds het laagste punt van de hypotheekrente rond oktober 2021 zijn de meeste hypotheken tussen 1 en 1,5% duurder geworden. Wat is er aan de hand?

Inflatie historisch hoog

De enorme rentestijging hebben we met name te danken aan de sterk gestegen prijzen. De inflatie ligt momenteel in Nederland rond de 10%. Dat is het hoogste niveau in ruim 40 jaar tijd. Als de inflatie stijgt, willen kredietverstrekkers dit normaal gesproken terugzien in de rente die ze berekenen op het geld dat ze uitlenen.

Europese Centrale Bank

De laatste jaren is dit economische principe niet helemaal opgegaan. De rentes zijn al lange tijd een stuk lager dan de inflatie. Dit komt omdat instanties als de Europese Centrale Bank (ECB) de rente al sinds de kredietcrisis naar beneden duwen. Dit doen ze door hun eigen rentes laag te houden (de ECB hanteert nog steeds een negatieve rente!) en heel veel obligaties op te kopen.

Dit beleid is bij een langdurige, hoge inflatie niet vol te houden. De kans is dan ook groot dat de ECB later dit jaar het beleid zal aanpassen. Andere centrale banken hebben inmiddels de rente al verhoogd.

Kapitaalmarktrente stijgt snel

De kapitaalmarkt is al vooruitgelopen op de verwachte beleidsaanpassing van de ECB. Waar de kapitaalmarktrente in maart 2020 nog rond de -0,6% noteerde, ligt het niveau op dit moment ongeveer 1,8% hoger.

Hypotheekrente

De hypotheekbanken houden de kapitaalmarktrente altijd sterk in de gaten. Wordt geld op de kapitaalmarkt duurder, dan berekenen banken dat door in hun hypotheekrentes. Dat zien we de afgelopen tijd ook gebeuren. De rente op de meest populaire rentevaste periode van 20 jaar is in een paar maanden tijd meer dan verdubbeld!

Leenrente

Ook voor consumptieve kredieten is de rente aan het stijgen. Kredietverstrekkers reageren veel minder snel op rentewijzigingen op de rentemarkten dan hypotheekinstellingen, toch hebben vrijwel alle kredietverstrekkers in de afgelopen tijd de rente op hun leningen verhoogd. Deze rentestijging is echter veel beperkter dan bij hypotheken. Bij leningen gaat het vooralsnog vaak slechts om enkele tienden.

Spaarrente

Een logische gedachte is dat deze rentestijging goed nieuws is voor spaarders. Dat valt tegen. Spaarders die bereid zijn om hun spaargeld voor een langere tijd vast te zetten op een deposito krijgen bij veel banken inderdaad wat meer spaarrente dan enige tijd geleden.

Voor een normale spaarrekening geldt echter dat banken niet zo zeer naar de kapitaalmarktrente kijken, maar veel meer naar de rente die de ECB in rekening brengt. En die is dus nog helemaal niet verhoogd… Zolang de ECB een negatieve rente hanteert, is de kans klein dat de variabele spaarrente omhoog gaat. Spaarders moeten dus nog even geduld hebben.